اعتدال در قلمرو نفس

نویسندگان

مرتضی یوسفی راد

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

چکیده

ایجاد اعتدال در قلمرو نفس از دغدغه های اساسی فلاسفۀ اسلامی می باشد. مسئله این است:  بحث از اعتدال در قلمرو نفس آدمی از چه جایگاهی در دستگاه فلسفی و حکمت عملی فیلسوفان اسلامی برخوردار است و چه نقشی در زندگی فردی و مدنی و سیاسی ایفا می کند و مراد از آن چیست؟ و ادعا این است: که اعتدال وجود  توازن و تعادل بر قوای نفس است که از طریق حاکمیت عقل و شرع بر دیگر قوای نفس حاصل می شود در عین حال که اعتدال شرط کمال نفس و پایۀ همه فضایل مدنی و سعادت نفسانی می باشد . اگرچه اعتدال نفس نزد فلاسفۀ اسلامی از طریق حکومت دادن عقل و خِرَدورزی حاصل است، پرورش و رشد و شکوفایی آن در جامعه حاصل و از طریق سیاست فاضله تحصیل می شود. از این طریق است که فرد انسانی هم مدنی و نوع گرا می شود و  هم همراه با منافع خود به منافع دیگران می اندیشد، به طوری که  تعارض ها و تضادهای منافع او به همسویی و هماهنگی با منافع و مصالح هم نوعان  تبدیل می گردد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

اعتدال مدنی در قلمرو جامعه و سیاست

دستگاه فلسفی فلاسفه اسلامی بحث از اعتدال در قلمرو جامعه و سیاست و دولت را نه تنها یکی از قلمروهای اعتدال دانسته، بلکه تحصیل آن را دغدغه اساسی آنان می داند. آنان در نظم دنیوی و زندگی مدنی و سیاسی، با توجه به مبانی نظری خود، به رشد و توسعه همگون و همه جانبه می اندیشند و آن را برای برقراری اعتدال در زندگی مدنی و حیات سیاسی با انعکاس اعتدالِ عالم تکوین در حیات سیاسی دنبال می کنند. از نظر آنان هرگاه ...

متن کامل

سیر تطور نظریه اعتدال در اخلاق اسلامی

نظریه اعتدال که خاستگاه آن یونان باستان و آراء افلاطون و ارسطو است، رایج‌ترین نظریه اخلاقی در بین حکمای اسلامی مانند کندی، فارابی، ابن‌سینا، مسکویه، خواجه نصیر طوسی و دیگران است. بر اساس این نظریه، فضایل اخلاقی از رعایت اعتدال و میانه‌روی توسط قوای نفس و رذایل اخلاقی از افراط و تفریط قوا در اعمال خود پدید می‌آید. حکمای اسلامی گرچه در این نظریه متأثر از افلاطون و ارسطو بودند، ولی ابتکارات و نوآو...

متن کامل

اعتدال در قرآن

این کتاب با هدف بررسی مفهوم اعتدال در قرآن در دو دفتر اجتماعی، اقتصادی و شش فصل با عنوان­های تعدیل مناسبات اجتماعی، تعدیل نابرابری­های اجتماعی، اصول و چارچوب نظری، تعادل در حوزه مالکیت، تعادل در حوزه تولید، تعادل در حوزه توزیع و مبادله، تعادل در حوزه مصرف و نهادهای تامینی تعدیل ثروت و یک ضمیمه با عنوان اطلاع­رسانی و اعتدال در پرتو قرآن به قلم محمد حکیم پور انتشار یافت.

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
فصلنامه علمی پژوهشی آیین حکمت

جلد ۷، شماره تابستان ۹۴ - مسلسل ۲۴، صفحات ۱۷۷-۱۹۹

کلمات کلیدی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023